Kadınlar konuşmayı sever. Hepimiz bu genellemeyi duymuşuzdur. Akşam yemeği planından kariyerimize nasıl yön vereceğimize dair her şeyde fikir alışverişi içerisindeyizdir. Büyük kararları, yaptığımız müzakereler ile alır ve tartışmalarımızda elde ettiğimiz duygular ile hareket ederiz. En azından öyle söylenir. Fakat bu gerçekten doğru mudur? Gerçekten erkekler ile kadınların konuşma karakteristiği hakkında köklü bir genelleme yapabilir miyiz? Bu konu ile ilgili araştırmalar farklı karakterlerin sayısına kıyasla zayıf kalsa da genelde iki önerme üzerinde durulmaktadır. Birincisi; Evet, kadınlar erkeklere göre daha çok konuşkandır. İkinci önerme ise bu konuda kesin bir sonuç olmamasına rağmen erkeklerin daha bir geveze olduğu yönündedir.

Elbette bu tür çelişkili önermelerin olması bu olguyu çalışmanın zorluğundan kaynaklanmaktadır. Bütün bu çalışmalar bireylerden gözlem veya sorular yolu ile elde edilmiş verilere dayanmaktadır. Fakat bu iki yöntem de çok ciddi sınırlamalar getirmektedir. Öncelikle, sorulan sorulara net cevaplar vermede hafızamız bizim istediğimiz kadar iyi değildir. İkinci olarak, araştırmacılar bir seferde bir çok kişiden veriler elde ederken bunların arasındaki farklılıkları belirlemede büyük oranda istatiksel bir analize ihtiyaç duyulmasıdır. Bir başka zorluk ise birebir analizlerde deneklerin gerçek davranışlarını gizlemeleridir.

Northestearn Üniversitesi hesaplamalı politik bilimler bölümünden sosyal ağlar profesörü David Lazer bu probleme “Sosyometre” adı verdiği cihaz ile farklı bir yaklaşım getirdi. “Sosyometre” bir akıllı telefon boyutunda olup bireylerin sosyal ilişkileri hakkında gerçekçi veriler toplayabiliyor. Profesör Lazer’in ekibi bu sayede toplumda konuşkan kadınlar diye bilinen kişiler hakkında gerçekçi veriler topladılar. Bu veriler kadınların konuşkanlıklarının konu ve şartlara bağlı olduğunu gösteriyordu.

Bu araştırma “Journal Scientific Reports”da yayınlanarak ilk kez sosyometrenin kullanıldığı bir akademik yayın oldu. Bu çalışmada araştımacılar erkek ve kadınlardan oluşan bir gruba sosyometre vererek onları 12 saat gözlemlediler. Deneyin birinci bölümünde yüksek lisans adaylarına başkaları ile gün içerisinde 12 saat sürecek sohbetlerde bulunma ödevi verildi. İkinci bölümde ise bir bankanın çağrı merkezinde çalışan işçilere öğle yemeği arasında ekstra olmak üzere 12 saat boyunca “sosyometre”nin kayıtta olacağı bir düzenek hazırlandı.

Sonuçlar, kadınların yemek aralarında erkeklere nazaran az da olsa kısa veya uzun konuşmalara daha fazla girdiğini gösteriyordu. Bir başka sonuç ise eğer söz konusu görevler konusunda bir işbirliği geliştirmek ise kadınların daha fazla uzun konuşmalar yapmaya eğilimli olduklarıydı. Tabi bu kısa konuşmalarda da kendini gösteriyordu ama uzun konuşmalar kadar değildi. Öte taraftan erkeklerin kalabalık bir grupta daha fazla konuşma eğilimine girdikleri de bu çalışmanın bir başka sonucuydu.

Profesör Lazer, kadınların daha çok birlikte çalışmayı seçmelerinin doğal sonucu olarak daha çok konuşmaya eğilimli olduklarını belirtirken, düzenlenen bu özel senaryonun daha çok etkileşimi sağladığı ve dizayn edilen koşulların cinsiyetler arasındaki etkileşiminin bu farklılığın oluşmasına neden olduğunu düşündüğünü de belirtti.

Referanslar:

1. Sciencedaily
2. Jukka-Pekka Onnela, Benjamin N. Waber, Alex Pentland, Sebastian Schnorf & David Lazer. Using sociometers to quantify social interaction patterns. Scien-tific Reports, July 2014 DOI: 10.1038/srep05604